Zeldzame vlinder uit Marokko is een genetisch mirakel

Dit kleine dier, dat enkel voorkomt in het Atlasgebergte en het noordoosten van Algerije, heeft een verbazingwekkend aantal van 229 paar chromosomen. De vondst, onlangs gepubliceerd in het gerespecteerde wetenschappelijke tijdschrift Current Biology, wijst op het hoogste aantal chromosomen dat ooit is geregistreerd bij een dier.

Lees ook: Angstaanjagende "zwarte zeeduivel" duikt op voor kust Marokko

Ter vergelijking: de meeste vlindersoorten hebben doorgaans slechts een dertigtal chromosomen. Het algemene atlasturkooisblauwtje telt er 24, terwijl de mens slechts 23 paar bezit. Geen enkele bekende soort in de zogenaamde ’diploïde’ categorie, waarbij de chromosomen georganiseerd zijn in paren, heeft een aantal dat in de buurt komt van de 229 paar van het atlasturkooisblauwtje (Polyommatus atlantica). Alleen de koningskrab van Kamtsjatka nadert met 104 paar chromosomen.

Biologen vermoedden al tientallen jaren dat de vlinder, ook bekend onder zijn Latijnse naam, een uitzonderlijk genoom had. Deze studie bevestigt dit nu. De vlinder heeft zijn enorme aantal extra chromosomen verworven door een proces van progressieve fragmentatie. In een evolutionair korte tijdspanne van ongeveer drie miljoen jaar werden de 24 voorouderlijke chromosomen opgesplitst in honderden levensvatbare stukken. De geslachtschromosomen daarentegen leken dit fragmentatieproces te hebben weerstaan, zo blijkt uit het onderzoek.

Lees ook: Europa op scherp na ontdekking vernietigende vlinder uit Marokko

De implicaties van deze mutaties gaan verder dan de ecologie, aldus de onderzoekers. De waargenomen genetische veranderingen in de blauwe vlinder vertonen gelijkenissen met de instabiliteit die wordt waargenomen in sommige kankercellen, waar een chaotische genoomstructuur ongeremde celgroei voedt. De studie suggereert dat onderzoek naar het atlasturkooisblauwtje niet alleen bijdraagt aan een betere bescherming van de biodiversiteit, maar mogelijk ook nieuwe therapeutische inzichten in de geneeskunde kan bieden.