1 december 2025 - 06:00 - Marokko
Frankrijk en Spanje maakten gebruik van een periode van zwakte in Marokko, onder leiding van Moulay Abdelaziz, de opvolger van de in 1894 overleden Moulay Hassan. Beide landen wisten stapsgewijs hun koloniale overheersing over het koninkrijk te vestigen. Dit proces voltrok zich middels diverse overeenkomsten, militaire acties en internationale onderhandelingen.
Aanvankelijk, in 1902, deelden Frankrijk en Spanje hun invloed over Marokko, met name in de noordelijke regio’s Fez en Taza. Twee jaar later, in 1904, sloten de landen een geheim akkoord, waarbij ze deze steden opgaven. Hun toekomstige protectoraat werd beperkt tot de Rif en Jbala. In 1906 werd op de Conferentie van Algeciras een Europees akkoord bereikt om formeel de soevereiniteit van de monarch en de territoriale integriteit van Marokko te respecteren.
Lees ook: Marokko neemt paleis in Spanje weer in bezit
De Franse expansionistische politiek kreeg een fatale versnelling in 1907. Na de moord op Franse arbeiders in de havenfabrieken van Casablanca door Marokkaanse burgers, vielen Frans-Spaanse strijdkrachten de stad binnen. Overweldigd door wijdverbreide protestbewegingen in het koninkrijk, riep de monarch de hulp in van Frankrijk om de openbare orde te herstellen. Nieuwe Franse troepen landden als reactie hierop op 21 mei 1911 in Fez, meldt El Debate.
De Spanjaarden keken met argusogen naar de Franse expansie en reageerden door in juni 1911 Larache te bezetten. Ze hadden reeds een voet aan de grond bij Melilla en vestigden ook een strategische post in Sebta, op 14 kilometer van Tetouan. De acties van zowel Spanje als Frankrijk wekten het wantrouwen van Duitsland, dat dreigde Marokko binnen te vallen om de belangen van zijn in het koninkrijk gevestigde bedrijven te verdedigen.
Lees ook: Hoe Frankrijk en Spanje Marokko hebben gekoloniseerd
Na lange onderhandelingen stond Frankrijk meer grondgebied in Congo af, in ruil voor de terugtrekking van Duitsland uit Marokko. Hierdoor kon Frankrijk druk uitoefenen op de monarch om zich over te geven. Net als in Tunesië eiste Frankrijk de oprichting van twee protectoraten: één voor zichzelf en één voor Spanje. Het protectoraat werd uiteindelijk erkend op 30 maart 1912. In april van dat jaar benoemde Frankrijk generaal Lyautey in Marokko. De monarch deed in juli afstand van de troon en in november van hetzelfde jaar ondertekenden Spanje en Frankrijk een overeenkomst om de zone af te bakenen die aan Spanje zou toekomen.
