Onthullingen over rol Mohammed V in Algerijnse oorlog

Na zijn eigen onafhankelijkheid op 2 maart 1956, voerde koning Mohammed V een doordachte, drieledige strategie. Hij streefde naar een autonoom Maghreb-leiderschap, los van de invloed van Gamal Abdel Nasser in Caïro. Het doel was om Marokko te vestigen als de leidende kracht van een onafhankelijke "Unie van de Maghreb". Tegelijkertijd wilde de koning het aanzien van de Marokkaanse troon in de Arabische wereld versterken door "aanzienlijke hulp" te bieden aan zijn Algerijnse broeders.

Lees ook: Hoe Marokko bijdroeg aan oprichting Algerijns voetbalelftal

Een derde, politiek behendige pijler was het vermijden van een totale breuk met Frankrijk. Door een minimale financiële en technische samenwerking te behouden, voorkwam Mohammed V een open confrontatie die de pas verworven Marokkaanse onafhankelijkheid in gevaar kon brengen. Deze aanpak stelde hem in staat het vertrouwen van de Arabische wereld te winnen, terwijl hij de banden met het Westen behield. Oud-president Ahmed Ben Bella getuigde hier later van in een interview met Al Jazeera, waar hij een ontmoeting met de koning in Madrid herinnerde. "Ik schaamde me om mijn lijstje te pakken," zei hij, "want hij had ons al twee keer zoveel aangeboden als wij van plan waren te vragen."

Marokko groeide uit tot een ware uitvalsbasis voor de Algerijnse revolutie. Het land leverde complete militaire, logistieke en humanitaire steun, wat de strijd tegen de Franse kolonisatie aanzienlijk beïnvloedde. Het Nationale Bevrijdingsleger (ALN) mocht militaire bases op Marokkaans grondgebied vestigen, Algerijnse vluchtelingen kregen onderdak en politieke bescherming, en FLN-leden werden voorzien van Marokkaanse paspoorten. Zelfs diplomatieke koffers werden gebruikt voor het transport van gevoelige documenten. Rechtbanken knepen een oogje toe, en soms werden gearresteerde FLN-leden in het geheim vrijgelaten.

In 1958 installeerde het FLN een inlichtingencel in Marokko, onder leiding van Laghzaoui, die met de Marokkaanse diensten samenwerkte bij de opsporing van Franse agenten en het vervalsen van documenten. In Nador werd een clandestiene radiozender gevestigd voor revolutionaire propaganda. De militaire infrastructuur bestond uit tientallen strategische bases in het zuidoosten van Marokko, waaronder trainingskampen, wapendepots en ziekenhuizen. In aanloop naar de onderhandelingen met generaal De Gaulle waren er tussen de 3000 en 4000 Algerijnse strijders in Marokko gestationeerd.

Lees ook: Hassan II droomde van een ’Groot-Marokko’

Deze brede steun was niet alleen politiek en militair, maar ook populair. Vakbonden, politieke partijen en studenten schaarden zich achter Algerije. De Marokkaanse UMT steunde de UGTA en studenten hielpen met valse papieren en logistiek. Zelfs de verboden Marokkaanse Communistische Partij droeg bij. Ondanks deze grote steun, waren de relaties tussen Rabat en Algiers niet vrij van spanningen: er waren conflicten over territoriale claims van het FLN, grensincidenten en argwaan tegenover bepaalde FLN-agenten, onder wie Khireddine. Naast deze spanningen leed Marokko ook politieke en diplomatieke gevolgen door zijn diepe morele betrokkenheid.