2 november 2025 - 15:00 - Economie
Marokko bezit een uitzonderlijke ondergrond met strategische mineralen die cruciaal zijn voor de wereldwijde energietransitie. Het Policy Center for the New South (PCNS) benadrukt dat deze minerale rijkdom een essentiële pijler moet vormen voor de nationale economische soevereiniteit. I
In hun beleidsdocument "De toekomst wordt vandaag beslist: voor een Marokkaanse strategie voor kritieke en strategische mineralen", pleiten de auteurs, Sabrine Emrane en Oussama Tayebi, voor een nationaal masterplan. De nadruk ligt op lokale verwerking en het smeden van strategische Afrikaanse allianties om van Marokko een centrale speler in de mondiale waardeketens te maken.
Lees ook: Marokko ontdekt schat aan strategische mineralen
Het Marokkaans mineraal erfgoed is indrukwekkend: Marokko beheert via de OCP Group bijna 70 procent van de mondiale fosfaatreserves. Bovendien wordt in Bou Azzer kobalt van hoge zuiverheid gewonnen, een onmisbare grondstof voor lithium-ionbatterijen. Ondanks deze troeven is Marokko voor 74 procent afhankelijk van de import van kritieke mineralen. Dit maakt het land kwetsbaar voor "geopolitieke schommelingen en variaties in de mondiale prijzen". Om deze kwetsbaarheid te verminderen, adviseert het PCNS de bronnen te diversifiëren, recyclage te stimuleren en de naar schatting 3,5 miljard ton aan opgestapelde mijnresidu’s van 1968 tot 2015 te herwaarderen.
De behoefte aan mineralen zoals koper, lithium, kobalt en nikkel voor groene technologieën groeit snel. Dit heeft geleid tot een nieuwe "minerale diplomatie" en protectionistische maatregelen wereldwijd, met name door de dominante positie van landen als China in de raffinage. Dit biedt Afrika echter de kans om een eigen koers te bepalen, gericht op lokale verwerking en regionale samenwerking om zo meer waarde en gekwalificeerde werkgelegenheid te creëren. Op nationaal niveau is Marokko’s rol in de waardeketen van lithium-ionbatterijen nog beperkt tot primaire ontginning, waarbij onbewerkte materialen worden geëxporteerd. De denktank dringt er daarom op aan verwerkings- en raffinage-eenheden te ontwikkelen om de "toegevoegde waarde op het nationaal grondgebied te behouden".
Lees ook: Nieuwe metaalvondsten in Marokko: koper, goud en zilver
Het PCNS wijst er evenwel op dat Marokko "nog niet beschikt over een geïntegreerde strategie" en dat het gebrek aan coördinatie tussen het mijn-, industrie- en energiebeleid de sector afremt. De mislukking van het Khemisset-potasproject dient als waarschuwing voor de beperkingen van een gefragmenteerde aanpak. Daarom pleiten de experts voor de uitwerking van een gecoördineerde Afrikaanse strategie, waarbij Marokko de rol van motor kan spelen bij de opbouw van regionale waardeketens. Dit zou kunnen via allianties in het kader van het Proces van de Atlantische Afrikaanse Staten (PEAA), met landen als de Democratische Republiek Congo, Guinee en Gabon. Het PCNS besluit dat Marokko’s actieve deelname aan deze regionale en mondiale bestuurskaders cruciaal is voor zijn toekomstige economische en geopolitieke positie.
