27 november 2025 - 16:00 - Wereld
In zijn recent verschenen memoires, getiteld "Verzoening", geeft de Spaanse emeritus Koning Juan Carlos I een unieke inkijk in zijn relatie met de wijlen Koning Hassan II van Marokko. Hij beschrijft hoe hun persoonlijke band cruciaal was voor de stabiliteit tussen Spanje en Marokko gedurende decennia. Een van de opvallendste onthullingen betreft de pragmatische visie van de Marokkaanse monarch op de toekomst van de Spaanse steden Ceuta en Melilla, gelegen aan de Noord-Afrikaanse kust.
De memoires, geschreven in samenwerking met auteur Laurence Debray, werpen een nieuw licht op de Spaans-Marokkaanse betrekkingen in de meest beslissende jaren van Juan Carlos I’s regeerperiode. De ex-koning stelt dat zijn bijzondere band met Hassan II van doorslaggevende betekenis was bij het oplossen van bilaterale crisissen. “Mijn bijzondere relatie met Koning Hassan II heeft het mogelijk gemaakt om tal van crisissen tussen onze twee buurlanden op te lossen”, schrijft hij, waarbij hij de eerste contacten situeert in 1975, tijdens de Groene Mars en de Spaanse terugtrekking uit de Sahara.
Lees ook: Vergeten gebaar van Hassan II veranderde leven Egyptische prins
Een belangrijk hoofdstuk in het boek is gewijd aan de autonome steden Ceuta en Melilla, die van oudsher een bron van spanning vormen tussen Madrid en Rabat. Juan Carlos I onthult dat Hassan II deze kwestie benaderde met een blijk van historisch geduld. De Marokkaanse koning benadrukte de economische samenwerking met Spanje, dat hij beschouwde als de belangrijkste handelspartner. “Wat betreft de twee Spaanse steden aan de Marokkaanse kust, Ceuta en Melilla, zei Hassan II tegen mij: de volgende generatie zal deze kwestie moeten oplossen”, citeert de Spaanse monarch. Deze woorden, neergepend ruim twintig jaar na de dood van Hassan II, illustreren de langetermijnvisie die de leiders hanteerden bij dit gevoelige onderwerp.
De relatie tussen de twee monarchen oversteeg vaak de formele diplomatie. Juan Carlos I herinnert zich dat hij Hassan II regelmatig rechtstreeks belde om problemen snel aan te pakken of beginnende conflicten te neutraliseren. “Ik belde hem soms rechtstreeks om een probleem te proberen regelen of op te lossen”, schrijft hij, eraan toevoegend dat deze vriendschap hem hielp om ook in moeilijke tijden kalm te blijven. Juan Carlos I benadrukt dat hun persoonlijke band de institutionele hartelijkheid in stand hield, zelfs wanneer er spanningen waren tussen hun respectievelijke besturen. “Onze vriendschap bracht stabiliteit in de bilaterale betrekkingen; de spanningen tussen onze besturen hebben onze hartelijke relaties niet beïnvloed”, bevestigt hij in het werk.
Het boek bevat tevens details over het eerste officiële bezoek van Juan Carlos I aan Marokko in 1979, kort na de Groene Mars. De reis vond plaats in een diplomatiek nog gevoelige periode en mondde uit in een ontmoeting met de voltallige Marokkaanse koninklijke familie, waarmee een vertrouwensrelatie werd opgebouwd. “De intelligentie van Koning Hassan II maakte indruk op mij; we spraken vloeiend Frans met elkaar. Na verloop van tijd bouwden we een eenvoudige en directe relatie op, ver weg van de pracht en praal die het Marokkaanse hof kenmerkt”, aldus de Spaanse koning. Hij stelt dat deze band van fundamenteel belang bleek voor het versterken van de bilaterale samenwerking op strategische domeinen als economie, veiligheid en grensbeheer.
Lees ook: Toen een Dahir de troon van Hassan II bedreigde
Tot slot beschrijft Juan Carlos I de laatste ontmoeting met Hassan II in juli 1999, kort voor diens overlijden. “Toen de kanker zich door zijn lichaam verspreidde, ging ik met koningin Sofia naar de viering van zijn zeventigste verjaardag. Hij leek sereen en gelukkig, omringd door zijn naasten. Twee weken later, op 23 juli 1999, stierf hij. Ik verloor een vriend”, schrijft de koning ontroerd. Hij vergelijkt dit verlies met de dood van koning Hoessein van Jordanië, met wie hij eveneens een innige band had. “Mijn kinderen zijn bevriend met de zijne en mijn vrouw is een goede vriendin van koningin Noor. Mijn hele familie reisde naar Amman om zijn begrafenis bij te wonen”, besluit hij in zijn memoires.
