Zoeken

Helpen sommige vormen van islamofobie ons juist vooruit?

19 maart 2021 - 16:40 - Wereld

©

De Amsterdamse Lale Gül schreef de veelbesproken debuutroman ‘Ik ga leven’ over haar worsteling met het orthodox-islamitisch milieu in haar stad. Islamkenner Gert Jan Geling schrijft in een artikel voor EW Podium dat sommige vormen van islamofobie te begrijpen zijn, maar niet allemaal.

De Turks-Nederlandse schrijfster Lale Gül vertelde in een podcast over haar islamkritische roman. "Ik beschouw mezelf als islamofoob, in die zin dat ik angstig ben voor de uitdijende invloed van de islam hier". Dit is een gevolg van allerlei zaken om haar heen, zoals de onderdrukking in islamitische landen en de mislukte pogingen om de islam te moderniseren. Ze ervaart ook dat de boodschap van ex-moslims amper op waarde wordt geschat door veel progressieven in Nederland.

Maar de boodschap van Gül en andere ex-moslims is complex, islamofobie is zowel voor moslims als voor politiek en wetenschap in Nederland problematisch. Moslims worden hierdoor dagelijks geconfronteerd met haat en discriminatie, moskeeën worden bedreigd en beklad en er zijn politieke partijen die de rechten van moslims aanvallen en hen willen deporteren.

De ophef onder moslims over het boek van Gül lijkt haar gelijk te geven. Ze wordt ernstig bedreigd en ze is niet de enige. Gedurende de ruim vijf jaar dat Gert Jan Geling onderzoek deed naar ex-moslims in Nederland, zag hij deze angst vaak. De angst om uit de kast te komen, om verstoten te worden door familie vanwege afvalligheid, de angst voor bedreigingen of geweld, maar ook de angst voor de groeiende aanwezigheid van de islam in Nederland en de toename van orthodoxie onder een deel van de islamitische jongeren.

Als je islamofobie als angst voor of afkeer van de islam begrijpt, dan zijn veel ex-moslims islamofoob, omdat zij vaak met de excessen van de islam en de moslimgemeenschappen worden geconfronteerd. Volgens Geling is dit gerechtvaardigd als we die afkeer of angst onderscheiden van moslimdiscriminatie en moslimhaat. Dat laatste valt volgens hem nooit te rechtvaardigen. Haat en discriminatie van medeburgers is altijd verwerpelijk. Dat wil niet zeggen dat de hele samenleving nu lekker islamofoob mag zijn. Witte, niet-islamitische Nederlanders die islamofoob zijn baseren hun opvattingen in tegenstelling tot ex-moslims op gebrek aan kennis of ervaring, of op wat ze ergens gehoord of gelezen hebben. Deze vorm van islamofobie ligt volgens Geling irrationeel en vormt de basis voor de discriminatie en haat waarmee veel moslims te maken krijgen.

Moslims zitten in Nederland gevangen tussen een rechts dat liever de islam en moslims basht en ex-moslims ook niet helpt, en een links dat deze ex-moslims ook niet helpt omdat zij wil opkomen voor de islam en voor moslims en daardoor de problematiek van ex-moslims moet negeren. Misschien kan het luisteren naar stemmen als die van Lale Gül ons er juist aan herinneren dat er nog een hele wereld te winnen is.

Bladna.nl