13 oktober 2025 - 10:00 - Marokko
De Marokkaanse econoom Najib Akesbi heeft in een interview het Marokkaanse economische systeem scherp bekritiseerd. Volgens de specialist in ontwikkelingsbeleid heeft Marokko de afgelopen zestig jaar een "rentenierskapitalisme" opgebouwd. Dit systeem leidt tot diepe ongelijkheid en is volgens Akesbi de oorzaak van de frustratie onder Generatie Z.
Volgens Akesbi is de ongelijkheid een direct gevolg van strategische keuzes die sinds de jaren zestig zijn gemaakt. De keuze voor een markteconomie en integratie in de wereldeconomie, met nadruk op lage arbeidskosten en buitenlandse investeringen, heeft de verwachtingen niet waargemaakt. In plaats van een markteconomie ontstond een "rentenierseconomie" en "connivence-kapitalisme" (kapitalisme van heimelijke verstandhouding).
Lees ook: Aziz Akhannouch: de boycot!
De econoom wijst er in een gesprek met Le Monde op dat de private sector slechts 25 procent van de investeringen genereert, terwijl de staat en staatsbedrijven goed zijn voor twee derde. "Men wilde een klasse van ondernemers creëren, men heeft een klasse van renteniers gefabriceerd," aldus Akesbi, auteur van het boek ’Marokko: een economie onder een glazen plafond’. Hij noemt de koolwaterstofsector als voorbeeld, waar enkele bedrijven de prijzen dicteren en zo ’rente’ heffen buiten de marktlogica.
Lees ook: GenZ212 trotseert politie: Marokkaanse jeugd eist "ziekenhuizen, geen stadions"
Daarnaast constateert Akesbi dat de mondialisering haar belofte niet heeft ingelost, met een structureel handelstekort sinds 1974. Ook ziet hij een kloof tussen de toespraken van Koning Mohammed VI en de economische realiteit op de grond. Hij wijst op een rapport uit 2005 waarin de huidige problemen al werden benoemd, maar dat vervolgens werd genegeerd. Het huidige systeem "verplettert de armen en gemarginaliseerden, en zelfs de middenklasse," en kan niet worden gecorrigeerd met louter sociale maatregelen. De informele sector dient als "toevluchtsoord" voor jongeren die geen plaats vinden in de formele economie, die te weinig banen creëert.
