26 oktober 2025 - 18:00 - Marokko
Het Polisario heeft donderdag een opvallende koerswijziging aangekondigd in zijn langdurige standpunt over het Sahara-conflict. De beweging heeft aangegeven bereid te zijn het autonomieplan dat Marokko in 2007 presenteerde, te aanvaarden. De enige voorwaarde die de separatistische beweging stelt, is dat het plan aan een referendum moet worden onderworpen.
Deze positionering is een significante verandering, aangezien het Polisario er altijd alles aan heeft gedaan om dit autonomieproject te negeren. Het plan wordt door veel staten en een meerderheid van de leden van de VN-Veiligheidsraad in overeenstemming met het internationaal recht geacht. Mohamed Yeslem Beissat, een functionaris van het Polisario, bevestigde tegenover de media dat "de beweging bereid is het door Marokko voorgestelde autonomieplan te aanvaarden als de Sahrawi-bevolking dit via een referendum valideert."
Lees ook: Algerije onder druk: diplomatieke nederlagen stapelen zich op in Sahara-zaak
Deze bereidheid tot aanvaarding is opgenomen in een "uitgebreid voorstel" dat afgelopen maandag aan de VN-Veiligheidsraad is overhandigd. Dit gebeurde in aanloop naar de stemming van 31 oktober over een nieuwe resolutie voor het historisch Marokkaanse gebied. Beissat legde uit dat het voorstel van zijn beweging "de drie door het internationaal recht erkende opties omvat: onafhankelijkheid, integratie en het pact van vrije associatie, wat zou kunnen overeenkomen met wat Marokko voorstelt." Rabat heeft echter sinds 1974 "zijn categorische verzet" tegen een "marionettenstaat" in het zuiden van Marokko benadrukt.
De eis van een referendum, die het Polisario al bijna 25 jaar stelt, wordt door waarnemers in New York als onrealistisch beschouwd. De kiezersregistratie die de VN in 2000 uitvoerde, leverde nooit een consensus over het electoraat op, waardoor een volksraadpleging als een illusie wordt gezien. Het Polisario komt met dit standpunt op een moment dat het Marokkaanse autonomieplan duidelijke internationale steun geniet, onder meer van de Verenigde Staten – een beslissing genomen door de regering van Donald Trump en herhaaldelijk bekrachtigd – en verschillende westerse hoofdsteden, waaronder Madrid, Parijs, Berlijn en Londen.
Lees ook: VS kondigt vredesakkoord Marokko-Algerije binnen zestig dagen
Het Polisario heeft zelf erkend dat "drie van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad – de Verenigde Staten, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk – het Marokkaanse plan openlijk steunen." De beweging voegde daaraan toe dat "Rusland een constructief standpunt inneemt, terwijl China vasthoudt aan eerdere resoluties." Voor Rabat bevestigt deze ontwikkeling de superioriteit van het Marokkaanse voorstel, dat door veel landen wordt beschreven als een realistische, duurzame en geloofwaardige oplossing. De houding van het Polisario, die de relevantie van het Marokkaanse plan erkent maar deze conditioneert aan een hoogst onzekere volksstemming, markeert een diplomatieke verschuiving ten gunste van Marokko en zijn visie op een vreedzame oplossing van het geschil.
