Concurrentie Marokko drijft Europese landbouwers in het nauw

De Spaanse export van tomaten naar de Europese Unie is tussen 2014 en 2024 met 25 procent gedaald. In 2014 exporteerde Spanje nog 786.599 ton tomaten, terwijl dat aantal in 2024 zakte naar 591.098 ton. Tegelijkertijd steeg de import van Marokkaanse tomaten in Spanje zelf met een indrukwekkende 269 procent in dezelfde periode, van 18.045 ton naar ruim 66.600 ton. Tijdens de eerste helft van 2025 braken de importcijfers opnieuw records, met 46.742 ton Marokkaanse tomaten die Spanje binnenkwamen, een stijging van 56 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Ook de kosten liepen op, met een factuur van 78,63 miljoen euro, een stijging van 85 procent in vergelijking met 2024. De gemiddelde prijs per kilo steeg eveneens, van 1,41 euro naar 1,68 euro, wat aangeeft dat Marokkaanse tomaten niet meer uitsluitend als een goedkoop alternatief worden gezien.

Lees ook: Klacht tegen Carrefour wegens tomaten uit Marokkaanse Sahara

Volgens Andrés Góngora, de nationale fruit- en groenteverantwoordelijke van de COAG, heeft Marokko zijn voordeel gevonden in de ontwikkeling van winstgevendere variëteiten, met name de kerstomaat. “Een kilo kerstomaten vereist veel meer arbeid dan een kilo slatomaten en het is daar dat Marokko profiteert van de verschillen in arbeidskosten om een voordeel te behalen ten opzichte van Europa,” legt hij uit aan El Debate. Hij wijst er ook op dat er plantages zijn in de Sahara, waar honderden hectares tomaten produceren die als Marokkaans worden gecommercialiseerd, ondanks het verbod van het Hof van Justitie van de Europese Unie in oktober 2024.

Lees ook: Eerste oogst Marokkaans-Nederlands megaproject geleverd

Spaanse producenten klagen al jaren dat het handelsakkoord tussen de Europese Unie en Marokko de weg heeft geopend voor wat zij oneerlijke concurrentie noemen. De landbouwers wijzen op de verschillen in regelgeving. Hoewel ze op dezelfde markt opereren, profiteert Marokko van lagere arbeidskosten en hoeft het zich niet aan dezelfde verplichtingen te houden voor watergebruik of sociale normen. Ze beweren dat deze regulatoire kloof de oorzaak is van de ineenstorting van de productieprijzen en de aanhoudende opmars van Marokkaanse tomaten in Europa.