Marokko’s kostbaarste exportproduct: zijn eigen talent

De cijfers uit het rapport liegen er niet om: hoe verder de bestemming, hoe hoger de scholingsgraad. Van de Marokkanen in Noord-Amerika heeft 76% een diploma hoger onderwijs, tegenover minder dan de helft in klassieke migratielanden. Het rapport signaleert een nieuwe hiërarchie: Canada trekt de jonge afgestudeerden, de Verenigde Staten de techneuten en wetenschappers, en Duitsland de vakspecialisten in zorg en industrie.

Lees ook: Waarom Marokkanen uit Marokko weg willen

Het meest confronterende inzicht is dat Marokko zijn eigen talenten lijkt op te leiden voor de export. Bijna driekwart van deze hoogopgeleide emigranten behaalde zijn of haar diploma in Marokko zelf. Het land verliest zo zijn meest waardevolle ‘kapitaal’ aan landen die betere carrièrekansen, professionele erkenning en levensomstandigheden bieden.

Lees ook: In Marokko gaan wonen: "Nederland voelt niet meer als thuis"

De ESEC is scherp in zijn oordeel over het overheidsbeleid, dat als ‘incoherent’ wordt bestempeld om deze talentenvlucht te stoppen. Mislukte initiatieven, administratieve drempels en een gebrek aan coördinatie tussen ministeries hebben ervoor gezorgd dat er geen effectieve strategie is om de diaspora aan het land te binden.

Lees ook: Droom van een beter leven lokt Marokkaanse jeugd

Het rapport eindigt niet in mineur, maar doet concrete voorstellen. Een digitaal platform om talenten in het buitenland te koppelen aan de Marokkaanse arbeidsmarkt is een van de speerpunten. Dit moet de ‘institutionele ontkoppeling’ tegengaan en de band met de diaspora omvormen van louter symbolisch naar een actieve bijdrage aan de nationale ontwikkeling.