Turkije sjoemelt met handelsverbod Israël, smokkel via Marokko

Sinds oktober 2023 heeft Turkije diverse strafmaatregelen tegen Israël opgelegd, officieel als protest tegen de “massamoord op burgers en het beleid van etnische zuivering”. In juni 2024 werden de regels verder aangescherpt. Schepen die Turkse havens aandeden, moesten een verklaring overleggen dat ze geen militaire goederen vervoerden voor Israël en dat ze geen banden hadden met Israëlische belangen. Turkse schepen mochten niet langer handelen met Israël, en Israëlische schepen werden de toegang tot Turkse havens ontzegd.

Lees ook: Marokko neemt krachtig standpunt in tegen Israël na aanval op Qatar

Uit onderzoek van Bianet blijkt echter dat sommige rederijen deze maatregelen omzeilen door gebruik te maken van buitenlandse vlaggen. Een voorbeeld hiervan is het vrachtschip Medkon Çanakkale, eigendom van een bedrijf uit Istanbul, dat nu onder Panamese vlag vaart. Dit schip vertrok op 2 september uit Ambarlı, deed op 6 september een Israëlische haven aan en meerde vervolgens af in Aliağa bij Izmir. Eerder had het schip ook al de havens van Nemrut, Gemlik, Diliskelesi en Ashdod aangedaan. Volgens scheepvaartwebsite MarineTraffic had het schip een diepgang van 8,2 meter, wat opmerkelijk diep is voor een leeg vaartuig en suggereert dat het geladen was. Een ander geval is de roll-on-roll-off-ferry Trans Carrier, die onder Liberiaanse vlag vaart. Dit schip vertrok op 7 september vanuit Iskenderun met als verklaarde bestemming het Suezkanaal, maar arriveerde de volgende dag in de Israëlische haven van Haifa.

Lees ook: Wereldwijde boycot Sephora na ban Huda Beauty om Palestina-standpunt

Experts geven aan dat deze specifieke gevallen geen direct bewijs zijn van de handel tussen Turkije en Israël, maar erkennen wel dat "de handel tussen de twee landen voortduurt en moeilijk te stoppen is." Een van hen stelt dat "commerciële schepen niet voor slechts één haven goederen vervoeren. Ze laden in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, België of Marokko en leveren vervolgens in Griekenland, Turkije, Cyprus, Libanon en Israël." Hij voegt eraan toe dat "een vertrek uit Turkije kan worden aangekondigd voor Libanon, Egypte of Jordanië, waarna een routewijziging volgt of de lading over land naar Israël wordt getransporteerd. Er zijn geen reële belemmeringen voor. Handel is als water: het vloeit en vindt altijd een weg."

Lees ook: Restaurant Jamel Debbouze schrapt Israëlische wijnen na boycot

Ondanks de in mei 2024 aangekondigde volledige stopzetting van de Turkse handel met Israël, wijzen veel indicaties op het omzeilen van deze maatregelen. De cijfers van de Turkse Exporteursvereniging tonen aan dat de Turkse export naar Palestina in juli met 1200 procent is toegenomen vergeleken met het jaar ervoor. De verkoop van staal steeg met 51.000 procent en die van cement met 453.000 procent. Het medium merkt op dat deze cijfers opvallend zijn, "gezien de zeer beperkte infrastructuur in Palestina om dergelijke hoeveelheden te kunnen verwerken."