Koning Mohammed VI onthult "Atlantisch Initiatief" voor Afrikaanse landen

Het primaire doel van dit ambitieuze project is het aanzienlijk transformeren van de economieën van de Sahel-landen en de bredere regio, door een cruciale maritieme verbinding te leggen via de Marokkaanse Atlantische kust. Voor Rabat biedt het Atlantisch Initiatief bovendien strategische voordelen. Het kan Marokko’s invloed in Afrika vergroten, de ontwikkeling van zijn Sahara-regio versnellen en de bilaterale banden met Mali, Niger en Burkina Faso verstevigen.

Lees ook: Crisis Sahel : Marokko IN, Frankrijk en Algerije OUT

De aankondiging van Koning Mohammed VI kwam op een geopolitiek gevoelig moment. De Sahel-landen werden geconfronteerd met staatsgrepen, de vorming van militaire regimes, een breuk in de relaties met het Westen, en een verschuiving richting Rusland. Bovendien kregen ze te maken met isolatie vanuit de Afrikaanse Unie en ECOWAS. Niger, Burkina Faso en Mali vormden in september 2023 gezamenlijk de Alliantie van Sahelstaten (AES). Bakary Yaou Sangaré, de Nigeriaanse minister van Buitenlandse Zaken, benadrukte eind april in Rabat de steun van Marokko: "Marokko was een van de allereerste landen waar we begrip vonden, op het moment dat ECOWAS en andere landen op het punt stonden ons de oorlog te verklaren." Hij omschreef het koninklijke initiatief als "een zegen voor onze landen." Beatriz Mesa, professor aan de Internationale Universiteit van Rabat, merkt tegenover BFMTV op dat Marokko met dit initiatief, in een unieke "driehoeksverhouding" met Afrika en het Westen, "deze mislukkingen omzet in winst door zich in het Mondiale Zuiden te positioneren als een betrouwbare partner van Europa" en van Afrika.

De haalbaarheid en financiering van zo’n grootschalig project blijven belangrijke overwegingen. Volgens het tijdschrift Afrique(s) en mouvement zouden de Verenigde Staten, Frankrijk of Golfstaten mogelijke financiers kunnen zijn. De kosten worden geschat op bijna een miljard dollar, aldus Abdelmalek Alaoui, voorzitter van het Marokkaans Instituut voor Strategische Intelligentie (IMIS). Echter, de Nigeriaanse expert Seidik Abba, voorzitter van het Internationaal Centrum voor Studie en Reflectie over de Sahel (CIRES), wijst op "nog te nemen stappen." Hij noemt het ontbreken van een direct wegen- of spoorwegnetwerk tussen Marokko en Tsjaad via Mauritanië, en een tekort aan voertuigen in de regio.

Lees ook: "Marokko is Frankrijk stap voor"

Desalniettemin meldt Rida Lyammouri van de Marokkaanse denktank Policy Center for the New South dat "een nieuwe landroute" tussen Marokko en Mauritanië "bijna voltooid" is. De veiligheid in de Sahel blijft echter een grote zorg. Abdelmalek Alaoui waarschuwt: "Als je schermutselingen hebt, stoppen je werkzaamheden de facto." Het toekomstige diepzeehavenproject "Dakhla Atlantique", met een prijskaartje van 1,2 miljard euro, vormt het hart van dit megaproject. Dit bouwproject, gestart eind 2021, is momenteel voor 38% voltooid en de oplevering staat gepland voor 2028.